Najlepsze gry visual novel. TOP 10 powieści wizualnych na PC i konsole

Najlepsze gry visual novel

W ogólnopojętej sferze interaktywnej rozrywki oprócz wysokobudżetowych tytułów AAA istnieją również mniej popularne, lecz równie interesujące produkcje wykraczające poza konwencjonalne dla branży schematy. Wśród owych „perełek” znajdziemy między innymi gry visual novel, które podbiły serca fanów złożoną narracją, unikalnym stylem audiowizualnym, a także wachlarzem opcji dialogowych wypływających w znacznym stopniu na przebieg fabuły.

W niniejszym artykule omówiliśmy najlepsze powieści wizualne, oferujące nam niepowtarzalne przygody w światach pełnych interesujących postaci oraz zwrotów akcji. Zapraszamy do lektury naszego zestawienia!

Najlepsze gry visual novel

Gry visual novel, czy też powieści wizualne, to forma interaktywnej rozrywki, w której najważniejszym składnikiem jest tekstowa narracja. Produkcje tego typu oferują bogatą fabułę, najczęściej prowadzącą do wielu zakończeń na podstawie decyzji podejmowanych przez graczy.

■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■

Gatunek wywodzi się z Japonii, gdzie powieści wizualne zyskały ogromną popularność na początku XXI wieku. Z biegiem czasu sukces tekstowych opowiadań wykroczył poza granice Kraju Kwitnącej Wiśni, wzbudzając zainteresowanie nie tylko graczy, ale także twórców na całym świecie.

W przeciwieństwie do tradycyjnych RPG-ów, czy też popularnych gier akcji, tytuły z omawianego gatunku porzucają większość konwencjonalnych mechanik rozgrywki. Powieści wizualne to gamingowy odpowiednik dobrej książki, z tym że to „czytelnik” decyduje, w jaki sposób potoczy się historia. Choć niektóre pozycje z tego literackiego medium mogą się pochwalić szczątkową eksploracją, a niekiedy nawet sekcjami zręcznościowymi, to właśnie narracja i ujęte w niej postacie są kluczowym elementem gry.

Co ważne: lwia część przedstawicieli interesującego nas gatunku zawiera treści dla osób dorosłych, mimo że nie zawsze stanowią one trzon rozgrywki. Ze względu na troskę o młodszych Czytelników, na liście nie znalazło się kilka pozycji, które, choć angażujące fabularnie, słyną z zawartości nieodpowiedniej dla nieletnich.

W szerokiej ofercie gatunku visual novel znajdziemy gry o różnorodnej tematyce, w tym opowiadania science fiction, dramaty, czy nawet horrory, dzięki czemu każdy może znaleźć coś dla siebie. Bez przedłużania, przejdźmy do listy 10 najlepszych powieści wizualnych, które urzekają graczy wielowarstwową, często wzruszającą fabułą! Wszystkie wymienione przez nas tytuły są równie godne uwagi, a kolejność w rankingu jest zupełnie przypadkowa.

1. VA-11 Hall-A: Cyberpunk Bartender Action

VA-11 Hall-A: Cyberpunk Bartender Action
VA-11 Hall-A: Cyberpunk Bartender Action

Akcja cyberpunkowej produkcji toczy się w dystopijnym mieście Glitch City, a konkretnie w niewielkim lokalu o nazwie Valhalla. Jako gracze wcielamy się w rolę młodej barmanki Jill Stingray, której zadaniem jest serwowanie drinków klientom. Podczas pracy prowadzimy rozmowę z wieloma interesującymi postaciami — nasz lokal odwiedzają zarówno stali bywalcy, jak i bardziej intrygujące osobistości, na przykład dziennikarze lub elita Glitch City.

Fajne gry visual novel powinny oferować nieliniową fabułę — pod tym względem VA-11 Hall-A z pewnością nie zawodzi. Wchodząc w interakcje z klientelą, mamy okazję nie tylko wpłynąć na przebieg historii, ale także dowiedzieć się więcej o realiach otaczającego nas świata w autentyczny sposób. Co więcej, na podstawie relacji z postaciami niezależnymi odblokujemy jedno z wielu dostępnych zakończeń.

Jak łatwo się domyślić, głównym elementem rozgrywki jest podawanie napojów alkoholowych zgodnie z preferencjami spragnionych klientów. Stojąc za barem, musimy przygotować drinki według receptury, na szczęście wszystkie przepisy znajdziemy w podręczniku.

Warto również zaznaczyć, że czas na przygotowanie napojów jest nieograniczony, a szejker z błędnie dobranymi składnikami możemy resetować do woli, jeśli chcemy zacząć od nowa. Nie da się ukryć, że twórcy stawiają na odprężającą rozgrywkę, w której najważniejszą składową jest historia Jill oraz tradycyjna dla gatunku masa interaktywnych dialogów.

Zwiastun VA-11 Hall-A: Cyberpunk Bartender Action
  • Rok wydania: 2016
  • Dostępne na: PC, PS4, PS5, PS Vita, Nintendo Switch
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,2/10

Kup VA-11 Hall-A: Cyberpunk Bartender Action

2. Danganronpa: Trigger Happy Havoc

Danganronpa: Trigger Happy Havoc
Danganronpa: Trigger Happy Havoc

Danganronpa: Trigger Happy Havoc opowiada o przygodach grupy nastoletnich uczniów w elitarnej akademii Hope’s Peak. Jako gracze wcielamy się Makoto Naegiego, który wraz z innymi utalentowanymi studentami zostaje uwięziony na terenie owianej tajemnicą szkoły. Wkrótce po rozpoczęciu rozgrywki dowiadujemy się bowiem, że jedynym sposobem na opuszczenie Hope’s Peak jest popełnienie doskonałego morderstwa.

■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■

W miarę postępów fabularnych napięcie między nastolatkami rośnie. Relacje międzyludzkie są stale wystawiane na próbę, ponieważ inni bohaterowie uwięzieni w Hope’s Peak mają takie samo zadanie, jak nasz protagonista. Naturalnie „przepustkę” na wolność może zdobyć tylko jedna osoba.

Podczas „szkolnych zmagań” należy być spostrzegawczym i zbierać niezbędne dowody, aby udaremnić jakiekolwiek próby idealnej zbrodni obmyślonej przez innych uczestników morderczego battle royale. Zebrane poszlaki zaprezentujemy na klasowym odpowiedniku rozprawy sądowej — warto się przygotować na intensywne debaty, podczas których musimy odpowiednio poprzeć naszą tezę.

Oprócz licznych dialogów pierwsza części serii Danganronpa charakteryzuje się również eksploracją sporych poziomów z perspektywy pierwszoosobowej. Co więcej, aby urozmaicić rozgrywkę twórcy dodali kilka interesujących minigier, takich jak bitwa Bullet Time, w której wykażemy się dobrym poczuciem rytmu lub segmenty Hangman’s Gambit wymagające odpowiedniego refleksu.

Zwiastun Danganronpa: Trigger Happy Havoc
  • Rok wydania: 2010
  • Dostępne na: PC, PS4, PS5, PSP, PS Vita, Xbox One, Xbox Series X|S, Android, iOS
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,6/10

Kup Danganronpa Trigger Happy Havoc

3. Phoenix Wright: Ace Attorney Trilogy

Phoenix Wright: Ace Attorney – Justice for All
Phoenix Wright: Ace Attorney – Justice for All

W skład kolekcji Phoenix Wright: Ace Attorney Trilogy wchodzą trzy kultowe gry visual novel:

  • Phoenix Wright: Ace Attorney
  • Phoenix Wright: Ace Attorney – Justice for All
  • Phoenix Wright: Ace Attorney – Trials and Tribulations

Głównym bohaterem powyższej trylogii jest tytułowy Phoenix Wright — młody adwokat rozpoczynający karierę w prestiżowej kancelarii prawnej jego mentorki, błyskotliwej siostry Fey. Na przestrzeni trylogii spotkamy masę barwnych postaci, a także nieudolnych detektywów oraz skorumpowanych prokuratorów, z którymi przyjdzie nam toczyć batalię o sprawiedliwość.

Oczywiście najważniejszym elementem rozgrywki w trylogii Ace Attorney jest udział w rozprawach sądowych i obrona stanowiska naszych klientów. Zadaniem graczy jest analiza fotografii z miejsca zbrodni, baczna obserwacja zebranych dowodów oraz przesłuchiwania świadków. Niektóre postacie mogą naciągać rzeczywisty przebieg wydarzeń lub wprost kłamać, co pozwoli nam podważyć ich zeznania i zgłosić sprzeciw — jeśli mamy na to dowód.

Oczywiście Phoenix nie może rzucać słów na wiatr. Popełniając błędy nasza wiarygodność spada, a wykorzystanie całej puli „punktów życia” szybko zniszczy karierę adwokata. Z tego względu warto zaglądać do ekwipunku, w którym znajdziemy listę wszystkich dowodów oraz akta uczestników rozprawy sądowej z kluczowymi dla dochodzenia informacjami.

Zwiastun Phoenix Wright: Ace Attorney Trilogy
  • Rok wydania: 2014
  • Dostępne na: PC, PS4, PS5, Xbox One, Xbox Series X|S, Nintendo Switch, Nintendo 3DS, Android, iOS
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,9/10

Kup Phoenix Wright: Ace Attorney Trilogy

4. AI: The Somnium Files

AI: The Somnium Files
AI: The Somnium Files

Głównym bohaterem AI: The Somnium Files jest detektyw Kaname Kante, jeden z funkcjonariuszy departamentu ABIS w Tokio. Akcja produkcji spod szyldu Spike Cunsoft toczy się w niedalekiej przyszłości, w której technologia wkroczyła na zaawansowany poziom, oferując dostęp do sztucznej inteligencji oraz interfejsu przechwytywania podświadomości — tytułowego Somnium.

■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■

Detektywistyczną przygodę rozpoczynamy od sprawy tajemniczego morderstwa. Na miejscu zdarzenia dowiadujemy się o seryjnym zabójcy z wymownym przydomkiem Cyklop — wizytówką enigmatycznego przestępcy są ofiary pozbawione lewej gałki ocznej. Zadaniem graczy jest schwytanie grasującego po ulicach Tokio mordercy, choć śledztwo okazuje się mieć także drugie dno, ponieważ zbrodnie mogą być powiązane z przeszłością głównego bohatera.

Tak jak inne gry visual novel, AI: The Somnium Files oferuje rozgałęzioną na wiele ścieżek fabułę, a co za tym idzie kilka odmiennych zakończeń. Warto jednak zaznaczyć, że deweloperzy udostępniają graczom specjalne menu, w którym możemy obserwować diagram przebiegu wydarzeń oraz kluczowe dla śledztwa momenty. Dzięki dodatkowej opcji odtworzymy pozostałe scenariusze bez konieczności rozpoczęcia nowej kampanii.

Rozgrywkę możemy podzielić na dwie kategorie — prowadzenie tradycyjnego dochodzenia oraz wirtualne sekwencje Somnium. W obu przypadkach pomaga nam zaawansowana sztuczna inteligencja Aiba, pozwalająca uzyskać protagoniście dostęp do kamery rentgenowskiej lub soczewek powiększających.

Podczas przechwytywania świadomości Aiba przyjmuje humanoidalną formę, którą obserwujemy i kontrolujemy z perspektywy trzecioosobowej. W futurystycznym interfejsie rozwiążemy wiele ciekawych łamigłówek, lecz należy się spieszyć, ponieważ czas na ekstrakcję ważnych informacji jest ograniczony.

Zwiastun AI: The Somnium Files
  • Rok wydania: 2019
  • Dostępne na: PC, PS4, PS5, Xbox One, Xbox Series X|S, Nintendo Switch
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,7/10

Kup AI: The Somnium Files

5. Long Live The Queen

Long Live The Queen
Long Live The Queen

Long Live The Queen jest ciekawym połączeniem gry visual novel z symulatorem o politycznym zabarwieniu. Bohaterką tej powieści wizualnej jest młoda księżniczka Elodie, która wskutek śmierci swojej matki stała się dziedziczką tronu w księstwie Nova. Zadaniem graczy jest wyszkolenie nastoletniej dziewczyny na królową — do uroczystej ceremonii pozostało 40 tygodni.

Przygodę rozpoczynamy od wstąpienia do królewskiej akademii, gdzie zdobywamy cenne doświadczenie na miarę przyszłej głowy państwa. W dniach wolnych od nauki możemy swobodnie zwiedzać zamek i brać udział w różnych aktywnościach, które dodatkowo wpływają na nastrój młodej księżniczki. Statystyki naszej postaci mają duży wpływ na arystokratyczną batalię, ponieważ w losowych momentach zostaniemy poddani różnym próbom — te mogą się zakończyć nawet śmiercią Elodie.

W Long Live The Queen musimy również zadbać o relacje i sojusze z innymi postaciami. Na podstawie naszych umiejętności, stosunków dyplomatycznych oraz statusu królestwa odblokujemy jedno z wielu zakończeń. Całokształt omawianej produkcji z pewnością pobudzi nasze zmysły strategiczne — czas do koronacji jest ograniczony, a zatem rozsądne planowanie grafikiem to bardzo ważny element rozgrywki.

Zwiastun Long Live The Queen
  • Rok wydania: 2012
  • Dostępne na: PC, PS4, PS5, Xbox One, Xbox Series X|S, Nintendo Switch
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8/10

Kup Long Live The Queen

6. Beacon Pines

Beacon Pines
Beacon Pines

Beacon Pines jest świetnym dowodem na to, że nie tylko japońscy deweloperzy potrafią tworzyć fajne gry visual novel. Urokliwa produkcja „wyszła spod ręki” amerykańskiego studia Hiding Spot Games i błyskawicznie podbiła serca graczy wzruszającą, a zarazem nieco upiorną historią.

■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■

Powieść wizualna opowiada a losach Luki VanHorna — 12-letniego jelenia, który zamieszkuje baśniową krainę Beacon Pines. Ojciec młodzieńca zmarł kilka lat przed rozpoczęciem gry, natomiast matka zaginęła w tajemniczych okolicznościach. Protagonista mieszka w małym domku na obrzeżach wioski razem z babcią, a jego jedynym przyjacielem jest niejaki Rolo.

Pewnego dnia dwójka bohaterów postanawia zbadać tajemniczy magazyn wzniesiony w pobliżu Beacon Pines i rozwikłać zagadkową przeszłość miasteczka zwierząt. Fabuła prowadzona jest nie tylko za pomocą tradycyjnych okienek tekstowych, ale także ustami tajemniczej narratorki, która czyta nam treść magicznej księgi podsumowującej nasze poczynania.

Co więcej, najważniejsze decyzje podejmujemy „na papierze” nietuzinkowego albumu za pomocą tak zwanych talentów — specjalne modyfikatory zdobywamy podczas eksploracji. W tym miejscu należy pochwalić deweloperów za możliwość cofania przebiegu książki, dzięki czemu z łatwością sprawdzimy, w jaki jeszcze sposób może się potoczyć historia błyskotliwego jelenia. Warto również wspomnieć, że Beacon Pines wchodzi w skład gamingowego abonamentu Microsoftu. Dzięki naszemu poradnikowi na tani Xbox Game Pass Ultimate zapoznamy się z omawianą produkcją (i setkami innych gier) w atrakcyjnej cenie.

Zwiastun Beacon Pines
  • Rok wydania: 2022
  • Dostępne na: PC, Xbox One, Xbox Series X|S, Nintendo Switch
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,5/10

Kup Beacon Pines

7. Steins;Gate

Steins;Gate
Steins;Gate

Omawiając najlepsze powieści wizualne grzechem byłoby nie wspomnieć o Steins;Gate. Rezultat wspólnego wysiłku japońskich deweloperów z Nitroplus oraz 5pb. debiutował w 2009 roku, po czym szybko zyskał popularność wśród graczy nie tylko w Azji. Co ciekawe, Steins;Gate doczekało się nawet adaptacji w postaci mangi, a także 24-odcinkowego serialu anime.

W centrum naszej uwagi znajduje się szalony naukowiec Rintaro Okabe, założyciel Laboratorium Gadżetów Przyszłości. Protagonista oraz jego równie utalentowani przyjaciele znaleźli sposób na podróże w czasie, a także manipulację wydarzeniami z przeszłości. Początkowo grupa badaczy wykorzystuje swoje odkrycia do przeprowadzania niewinnych eksperymentów, jednak beztroska sielanka nie trwa zbyt długo.

W miarę postępów fabularnych o wyjątkowej technologii dowiaduje się międzynarodowa organizacja SERN, która zamierza wykorzystać wiedzę Rintaro i spółki do swoich niecnych planów. W akcie desperacji główny bohater postanawia wykorzystać podróże w czasie, by zapobiec światowej katastrofie oraz ocalić bliskich jego sercu ludzi.

Rozgrywka w Steins;Gate opiera się w głównej mierze na tekstowej narracji. W kluczowych momentach opowiadania interfejs telefonu komórkowego przedstawi nam kilka dostępnych opcji — aby odblokować kolejną ścieżkę fabularną, wystarczy wysłać wiadomość z wybraną odpowiedzią. Oprócz tego otrzymujemy również połączenia telefoniczne, które możemy odebrać lub zignorować.

Zwiastun Steins;Gate
  • Rok wydania: 2009
  • Dostępne na: PC, PS3, PS4, PS5, PSP, PS Vita, Xbox 360, Xbox One, Xbox Series X|S, Android, iOS
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,9/10

Kup Steins;Gate

8. Tiny Bunny

Tiny Bunny

Tiny Bunny to połączenie gry visual novel z mrożącymi krew w żyłach realiami zaśnieżonej Syberii. Tytuł opracowany przez niezależne studio Saikono z pewnością przypadnie do gustu fanom horrorów.

■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■

Głównymi bohaterami omawianej produkcji są nastoletni Anton oraz jego młodsza siostra Olay, którzy z rodziną przeprowadzili się do syberyjskiej wioski otoczonej mrocznym lasem. Miejscowe plotki o tajemniczej sile porywającej dzieci w głąb przenikającej chłodem tajgi spędzają sen z powiek rodzeństwa, a my jako gracze będziemy musieli się z tym uporać.

Podczas rozgrywki podejmiemy wiele ważnych decyzji, których konsekwencje są nam stale przypominane do samego końca historii. Na naszej drodze napotkamy również kilka interesujących postaci, w tym klasową rówieśniczkę Polinę, czy na przykład porucznika Tikhonova zajmującego się sprawą zaginionych dzieci.

Co ciekawe, do Tiny Bunny trafiły także elementy znane z gier point and click. Eksplorując szczegółowo zaprojektowane poziomy, możemy wejść w interakcję z różnymi przedmiotami, a zatem warto być spostrzegawczym. Na pochwałę zasługuje również wyjątkowa oprawa audiowizualna przedstawiona wyłącznie w odcieniach czerni i bieli, którą świetnie akcentuje złowieszcza ścieżka dźwiękowa.

Zwiastun Tiny Bunny
  • Rok wydania: 2020
  • Dostępne na: PC
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 7,7/10

9. Analogue: A Hate Story

Analogue: A Hate Story
Analogue: A Hate Story

Jeśli poszukujemy ciekawej gry visual novel na PC, świetnym wyborem będzie Analogue: A Hate Story. Omawiana produkcja została osadzona w odległej przyszłości, w której ludzkość opanowała podróże w przestrzeni kosmicznej. Akcja toczy się na pokładzie statku kolonizacyjnego Mugunghwa dryfującego w otchłani od przeszło 600 lat.

W futurystycznej opowieści wcielamy się w rolę bezimiennego badacza z zadaniem odkrycia losów załogi porzuconego statku. Zagłębiając się w archiwa komputera pokładowego, wejdziemy w interakcje ze sztuczną inteligencją, która skrywa istotne informacje o mrocznych wydarzeniach na Mugunghwa.

Komunikacja z AI jest dosyć utrudniona, ponieważ dane są najczęściej nieuporządkowane lub niekompletne, a zatem musimy użyć dedukcji, aby zrozumieć rozpad populacji statku. Analogue: A Hate Story porusza wiele delikatnych tematów, niejednokrotnie prowokując graczy do reinterpretacji tradycyjnych norm społecznych.

Zwiastun Analogue: A Hate Story
  • Rok wydania: 2012
  • Dostępne na: PC
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 7,7/10

Kup Analogue: A Hate Story

10. CLANNAD

CLANNAD
CLANNAD

Listę najlepszych powieści wizualnych kończymy na CLANNAD, czyli najstarszej produkcji w naszym zestawieniu — dzieło Japończyków ze studia Key ujrzało światło dzienne dosyć dawno, bo w 2004 roku. Nieustająca popularność owego tytułu przyczyniła się do powstania zarówno adaptacji filmowych, jak i reedycji na współczesne platformy gamingowe.

Akcja CLANNAD toczy się na terenie fikcyjnego miasta Hikarizaka. Głównym bohaterem opowieści jest jeden z uczniów miejscowej szkoły prywatnej, nastolatek o imieniu Tomoya Okazaki, który nie cieszy się popularnością wśród rówieśników.

■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■

Protagonista nie pozostaje jednak osamotniony zbyt długo, ponieważ celem rozgrywki jest nawiązywanie znajomości z pięcioma różnymi uczennicami. Podczas relacji z bohaterkami dowiadujemy się o ich zmaganiach i aspiracjach, co w konsekwencji prowadzi do tworzenia się wspólnej więzi. Oczywiście w trakcie tekstowej narracji podejmiemy wiele ważnych decyzji.

Warto zaznaczyć, że w CLANNAD nie znajdziemy popularnych dla gatunku visual novel łamigłówek, sekcji zręcznościowych, czy nawet szczątkowej eksploracji. Rozgrywka skupia się w pełni na relacjach między postaciami, dostarczając nam przy tym wiele emocjonalnych doświadczeń.

Zwiastun CLANNAD
  • Rok wydania: 2004
  • Dostępne na: PC, PS2, PS3, PS4, PS5, PSP, PS Vita, Xbox 360, Xbox One, Xbox Series X|S, Nintendo Switch
  • Polska wersja językowa: nie
  • Ocena graczy na Metacritic (PC): 8,7/10

Kup CLANNAD

Najlepsze gry visual novel – podsumowanie

Niewiele gatunków pozwala nam się stać uczestnikiem narracji w taki sposób, jak gry visual novel. Dodatkowym atutem wymienionych tytułów jest również ich przystępność oraz wachlarz obsługiwanych platform, dzięki czemu każdy, niezależnie od umiejętności i posiadanego sprzętu może zapoznać się z pięknem powieści wizualnych.

Ze względu na konsekwencje wyborów oraz mnogość zakończeń, omówione gry oferują również sporą regrywalność — w końcu nic tak nie pobudza ciekawości, jak alternatywne wersje wydarzeń. W połączeniu z ich najczęściej niewygórowaną ceną możemy wybrać tytuł, który za niewielką kwotę zapewni nam masę dobrej zabawy.

Przeczytaj też: Najlepsze gry skradanki

Które gry visual novel są Waszym zdaniem najciekawsze? Wolicie produkcje science fiction, czy może przyziemną tematykę i scenariusze „z życia wzięte”? Koniecznie dajcie nam o tym znać w komentarzach!

O autorze
Piotr Sowa
Autor

Miłośnik gier wideo od najmłodszych lat. Wychowany na konsolach, a obecnie jego ulubiona platforma to PC. Większość wolnego czasu poświęca emulacji. Ogromny fan serii Mass Effect.

Liczba wpisów: 23 (w redakcji od 21.12.2022)

Niektóre odnośniki w powyższej publikacji to linki afiliacyjne. Jeżeli klikniesz taki link i dokonasz zakupu, otrzymamy niewielką prowizję, a Ty nie poniesiesz żadnych dodatkowych kosztów. | Etyka redakcyjna

Dyskusja na temat wpisu

Prosimy o zachowanie kultury wypowiedzi. Mimo że pozwalamy na komentowanie osobom bez konta na platformie Disqus, to i tak zalecamy jego założenie, bo wpisy gości często trafiają do spamu.

Ładowanie kolejnych wpisów...
TYLKO DO 31.12!
Zgłaszanie błędu

Błędy zdarzają sie każdemu, nawet nam. Jeżeli uważasz, że w niniejszej publikacji coś się nie zgadza, to poinformuj nas o tym korzystając z formularza poniżej. Autor tekstu otrzyma Twoje zgłoszenie, dzięki czemu będzie mógł go poprawić, jeśli zajdzie taka potrzeba.